PRENDAS DE OTIERI

Istòria, cultura e natura in su coro de Sardigna

Istòria, cultura e natura in su coro de Sardigna

Otieri est una tzitadina assentada in sos montijos, subra de unu pianu in ue su traballu de s’òmine bivet paris a una natura galu incontaminada.

S’ambiente, sos monumentos e sas caraterìsticas architetònicas de su tzentru istàricu de Otieri sunt testimonzos de una cultura chi giai in su neolìticu, 5.000 annos a como, s’est distinta pro s’insediamentu importante de sas Concheddas de Santu Micheli (destinatzione de bisitadores meda). Su situ est cunsideradu su bàntzigu de una tziviltade, in ue òmines evoludos sunt istados protagonistas de sa chi benit giamada sa rivolutzione neolìtica.

In cussu perìodu naschent sos primos bidditzolos e s’iscoberint s’agricoltura e s’allevamentu.

Sos vasos decorados cun finesa ant caraterizadu sa chi est cunsiderada sa primu e importante tziviltade sarda prenuràgica: sa Cultura de Otieri (3.500-2.900 a.C.).

Sos repertos e sos vasos famados, comente sa prus connota “pisside”, sunt espostos in su Tzìvicu Museu Archeològicu, chi nch’est in su caraterìsticu e antigu Cunventu de sas Clarissas in ue  podimus bìdere repertos interessantes meda, brunzetos e una  regorta numismàtica manna meda.

Otieri, cun sos 120 nuraghes suos, calicunu magestosu e imponente in su territòriu, a rapresentare unu presìdiu importante de sa tziviltade nuràgica, testimoniada fintzas dae su siddadu cun duos lingotos ox-hide, de su laboratòriu de su brunzu cun su furraghe e mollos meda, prus o mancu 90 repertos intre istrales e ispadas, de sos vasos askòides e de su brunzetu “Su Pugiladore”. Su bronzetu de Otieri est sa rapresentatzione prus fidele de sos gigantes “pugiladores” agatados in Monte ‘e Prama cunforma a sos tres brunzetos connotos fintzas a oe.

In su territòriu sunt meda sos sitos archeològicos: domus de janas, tumbas de gigantes, dolmen, putos sagrados. Intre sos nuraghes, Bùrghidu est unu esèmpiu de nùraghe cun tres turres, chi galu ispuntat in su pianu. Pro su chi pertocat su Perìodu Romanu, non si podet fàghere a mancu de bisitare Pont’etzu, unu ponte bene tentu e chi est istadu impreadu fintzas a sos annos ‘50 de su 1900.

Mizas de turistas, cada annu, bisitant sa Basìlica romànica de Santu Antiogu de Bisàrtziu (sec. XII), una intre sas prus importantes e bene tentas de Sardigna. Fintzas su sistema museale est de interessu mannu e, in prus de su Museu Archeològiucu, b’est fintzas su Museu de Arte Sagrada, cun repertos de valore, comente su retàulu de su ‘500 de su Maistru de Otieri, su  Museu de s’arte de sa Molidura e de sa Sueta (o Pane), su Tzentru de  documentatzione de sa Limba Sarda, su Cunventu antigu de Santu Frantziscu, su Museu de Arte Cuntemporànea il logu abertu cun su grandu “Promèteo” de Aligi Sassu.

Su tzentru istòricu de Otieri est caraterizadu pro sos tirighinos, iscalinas e piatas in ue s’acherant sos palatos antigos de sas famìlias nobiliares ispagnolas, avalorados dae sas suteas. Intre de custos est de interessu sa domo in ue est nàschidu Frantziscu Ignàssiu Mannu, autore de s’innu sardu famadu “Procurade ‘e moderare”, connotu comente sa “Marsigliesa sarda”, ammentadu dae su monumentu in piata Cantareddu.

De interessu istòricu sunt fintzas sas chejas, in partìculare sa Cheja Mazore, sa cheja de Santa Lughia (cun su crucifissu gòticu doloròsu) e sa de sos Caputzinos, in ue sunt remunidas sas relìchias de Santu Valentinu.

Dae su puntu de vista culturale, Otieri est cunsiderada in Sardigna unu riferimentu pro sa limba, sa literadura, sa poesia e sa mùsica sarda. Inoghe difatis si tenent su Prèmiu Otieri de Literatura Sarda, manifestatziones musicales de coros e cantadores, in partìculare in cabidanni, comente “l’Usignolo della Sardegna”, unu cuncursu intre sas boghes prus bonas de su cantu in re a s’otieresa.

Otieri est connota fintzas pro sa produtzione zoo-tècnica de gabbale. In su pianu s’allevant 100.000 berbeghinos, nùmeru chi faghet de su territòriu su comune con prus fiados berbeghinos in Europa. 

Pro custu, Otieri est su comune cun sa produtzione prus manna de late de berbeghe, chi benit traballadu in sos caseifìtzios industriales. Casu Romanu, casu berbeghinu de istajonadura mèdia, regotu e fresas/casizolu (caciotte) benint esportados in cantidades mannas a Europa e a sos Istados Unidos.

Sos allevamentos de boinos de late, seletzionados de ratza Frisona e Bruna sunt agradessidos meda.

Sa vocatzione istòrica de sas fieras zoo-tècnicas de Otieri at orìgine in su ‘700. 

In sos ùrtimos annos in su cuartiere fierìsticu si tenent mustras regionales de boinos e agro-alimentares.  Mescamente sa fiera zoo-tècnica e Agro-alimentare chi si tenet in su mese de abrile rapresentat s’addòbiu fierìsticu prus importante de custu setore in Sardigna.

De interessu mannu est fintzas s’allevamentu de sos caddos, seletzionados pro sas cursas a parafua chi si tenet in su ipòdromu de Chilivane.

Sa natura: zenias raras de flora e de fàuna

S’ambiente de su territòriu de Otieri est galu ìnnidu. In sas istepas de su pianu, reconnotas comente Situ de Interessu Comunitòriu, cun su cardu, s’ispidda, su cardureu, sas orchideas e s’ischereu, bivent zenias de animales autòctonos isparidos in su restu de Itàlia e raros fintzas in Euròpa, comente sa pudda campina e sa pudda areste (occhione). Ma si podent fintzas bìdere gruas (gru), cicognas, astore marinu (falco di palude). Custas ùrtimas duas ispètzies in sos ùrtimos annos sunt fatende su nidu in su pianu. 

Intre sos rètiles podimus bìdere su tiligugu (gongilo sardo) su rascinafenu (luscengola).

In su lagu Coghinas, chi si illargat peri sos campos cun iscas pintorescas, bivent carpas e pèrsicos (ogetu de pisca isportiva) e unos cantos puzones acuaticos.

Unu ispetàculu ispantosu est a bìdere s’abilastru cando si nche ghetat in s’abba pro tènnere sos pisches. 

In sos padentes serentes de Monte Litu e Sa Fraigada si podent organizare escursiones interessantes. 
Unu paesàgiu ispantosu e friscu in ue b’at funtanas de abba lèbia e zenias de animales raros comente s’astore sardu e su sòrighe ‘e chercu (quercino).

Scroll to Top
Scroll to Top